June 18, 2010

Dirck van Baburen

(ca. 1595, Wijk bij Duurstede - 1624, Utrecht)

Werk in de tentoonstelling:

Jongen met mondharp
1621
olieverf op doek
65 cm x 52 cm, met lijst: 84 cm x 70.7 cm x 4.5 cm
Collection of Centraal Museum, Utrecht

Jongen met mondharp is het enige historische werk op de tentoonstelling ShadowDance. Schaduw heeft altijd een grote rol gespeeld in de kunstgeschiedenis, maar in de 16e eeuw werd schaduw een zichtbaar belangrijk element in de schilderkunst. In navolging van de Italiaan Caravaggio, gingen ook Nederlanders gebruik maken van grote licht-donkercontrasten. Dit schilderij is een goed voorbeeld van het clair-obscur waarmee Dirck van Baburen beroemd werd. Het is een genrestuk van een muzikant zoals Van Baburen die vaker schilderde, bijvoorbeeld De luitspeler, uit 1622.

In de collectie van het Centraal Museum

Over de kunstenaar:

Dirck van Baburen volgde zijn opleiding tot schilder bij Paulus Moreelse. Als onderdeel van zijn opleiding maakte hij tussen ongeveer 1615 en 1620 een reis naar Rome, wat gebruikelijk was voor kunstenaars uit die tijd. Na terugkomst legde hij de nadruk op sterke licht-donkercontrasten in zijn werk, waar de meer dan tien jaar jongere Rembrandt later zo bekend om zou worden. Van Baburen behoort hierdoor tot de Utrechtse Caravaggisten, evenals Gerard van Honthorst en Hendrick ter Brugghen. Van Baburen schilderde genrestukken, historiestukken, religieuze en allegorische schilderijen. Zijn mede-Caravaggisten gebruikten vooral warm kunstlicht als lichtbron. Van Baburen deed dit niet altijd, hij liet ook koel daglicht in zijn schilderijen toe. Door de manier waarop hij de figuren in zijn werk verbeeldde is zijn werk ook goed herkenbaar; hij geeft ze typische zongebruinde neuzen en zware oogleden. Baburens schilderij De koppelaarster uit 1622 is te zien in twee schilderijen van Johannes Vermeer: in Het concert (1664) en Zittende klavecimbelspeelster (1671). Waarschijnlijk was De koppelaarster in het bezit van Vermeer's schoonmoeder. Er is maar weinig werk van Dirck van Baburen, mede doordat hij op jonge leeftijd is gestorven, hij werd nog geen 30.

Op de site van het RKD

Bibliografie (selectie):

L.J. Slatkes, Dirck van Baburen (c. 1595-1624), a Dutch painter in Utrecht and Rome, Utrecht 1969

more from similar articles: